Fatura

Fatura Nedir?

Fatura, verilen hizmet veya yapılan iş karşılığında müşterinin ödemesi gereken tutarı gösteren ve zorunlu olarak düzenlenmesi gereken belgeye denir. 

Fatura Türleri Nelerdir?

Fatura türleri yapılacak olan alım satıma, işlem yapılan kuruma göre değişebilir.

Fatura türlerini işlem amacına, vergilendirmeye, ödeme zamanına ve gönderim yöntemine bağlı olarak gruplayabiliriz.

İşlem amacına bağlı fatura türleri şunlardır:

Satış Faturası
Satış faturası, satılan bir mal veya hizmetin karşılığında düzenlenen fatura türüdür. Bu sayede yapılan satış belgelenerek yasallaştırılmış olur.

Satış Faturasında Bulunması Gereken Bilgiler

• Faturanın seri ve sıra numarası
• Faturanın düzenlenme tarihi
• Firma ticari unvanı
• Firma adresi
• Firmanın bağlı olduğu vergi dairesi ve numarası
• Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi varsa vergi dairesi ve hesap numarası
• Hizmet veya ürünün adı, miktarı, fiyatı ve tutarı
• Satılan hizmetin veya ürünün teslim tarihi ve irsaliye numarası
• İrsaliyeli Fatura

Satış faturası ve sevk irsaliyesi değeri taşıyan belgeye İrsaliyeli Fatura denir.

İrsaliyeli Faturada Bulunması Gereken Bilgiler

• İrsaliyeli Fatura ibaresi
• İrsaliyeli fatura düzenleyenin adı, ticari unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
• Malın/hizmetin cinsi, miktarı, fiyatı ve tutarı
• Malın/hizmetin nereye ve kime gönderildiği; müşterinin adı, ticari unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası
• İrsaliyeli faturanın seri ve sıra numarası
• İrsaliyeli faturanın düzenlenme tarihi ve saati
• İrsaliyeli faturayı düzenleyenin imzası 
• Proforma Fatura

Proforma fatura, alıcıya düzenlenecek olan faturanın mali yükümlülüğü bulunmayan ön faturasıdır, teklif faturası da denilebilir.

Proforma Faturada Bulunması Gereken Bilgiler

• Proforma Fatura ibaresi
• Faturanın tarihi
• Mal veya hizmet cinsi
• Mal veya hizmetin birim fiyatı, miktarı, tutarı
• Satıcının ve alıcının ismi, unvanı, adresleri
• Ödeme şekli
• Düzenleyenin imzası 
• Malların ağırlığı, ebatları, miktarı
• Sevkiyatın şekli
• Teslim şekli
• İade Faturası

İade faturası, alıcının satın aldığı malı iade etmesi durumunda düzenlenen yasal bir belgedir.

İade Faturasında Bulunması Gereken Bilgiler

• ‘İade Faturasıdır’ ibaresi
• Satış faturasındaki seri numarası ve tarihi
• İade edilen malın miktarı, birim bedeli ve toplam bedeli

Vergilendirmeye bağlı fatura çeşidini tevkifatlı fatura, ÖİV’li fatura, ÖTV’li fatura ve stopajlı fatura oluşturur.

Vergilendirmeye bağlı fatura türleri şunlardır:

Tevkifatlı Fatura
Tevkifatlı fatura, faturaya işlenen KDV’nin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek ikisinden de alınan fatura türüdür.

Tevkifat faturası düzenlenen kuruluşlar:

• Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
• Kamu iktisadi teşebbüsleri
• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
• Döner sermayeli kuruluşlar
• Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
• Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil ettikleri birlikler
• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil tüm borsalar
• Bankalar ve özel finans kurumları

Tevkifat yapılabilecek bazı hizmetler: 

• Yapım işleri ve bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık hizmetleri
• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
• Özel güvenlik hizmetleri
• Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat
• Bakım ve onarım hizmetleri
• Yemek servisi
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri
• Yapı denetim hizmetleri
• ÖTV’li Fatura

Özel Tüketim Vergisi Kanununun 15. maddesi hükmü uyarınca, vergiye tabi işlemlere ait ÖTV, düzenlenecek fatura veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilir.

ÖİV’li Fatura
Mobil bilişim hizmetlerine uygulanan vergi ÖİV (Özel İletişim Vergisi)‘dir. GSM operatörlerinin kestikleri faturalar üzerine yansıyan vergi özel iletişim vergisidir.

Stopajlı Fatura
Stopaj, hasılatın ilgililere ödenmesi aşamasında kaynakta kesilen ve o ilgili adına vergi dairesine yatırılan bir vergidir. 

Stopaj vergisinin amacı vergilerin tahsilinin kolaylaştırılması ve düşük tutarlı matrahların da vergilendirilmesinin yapılmasıdır.

Hangi Ödemelerde Stopaj Kesilmesi Gerekir?

• Serbest meslek ödemeleri
• Gider pusulası
• Personele yapılan ücret ödemesi
• Kira ödemesi
• Kar payları
• Ödeme zamanına bağlı fatura türleri şunlardır:

Açık Fatura
Açık fatura, mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini faturanın düzenlendiği anda ödemeyip, sonradan ödeyecek olması durumunda düzenlenen fatura türüdür.

Açık fatura düzenlenirken satıcı kaşe ve imzayı faturanın üst kısmına basar.

Kapalı Fatura
Kapalı fatura, mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini, faturanın düzenlendiği anda ödemesi durumunda düzenlenen faturadır.

Kapalı fatura düzenlenirken satıcı kaşe ve imzayı faturanın alt kısmına basar.

Gönderim yöntemine bağlı fatura türleri şunlardır:

Basılı Fatura
Faturanın matbaada basılmış halidir. Matbu fatura olarak da bilinir.

Dijital Fatura
Faturanın dijital ortamda düzenlenip oluşturulması halidir. Basılı fatura ile aynı hukuki niteliktedir.